Çarpıntı Nedir?

Çarpıntı kişinin istirahat halinde iken kalp hızının fazla olduğunu hissetmesidir.

Özellikle küçük çocuklarda çarpıntı zaman zaman net olarak tanımlanamamakta ve göğüs ağrısı veya göğsümde kuş çırpınıyor şeklinde ifade edilebilmektedir.

Çocuklarda kalp hızı yaşa göre değişkenlik göstermektedir. Her yaş için kalp hızının alt ve üst normal değerleri vardır. Yaş küçüldükçe kalp hızı artarken, yaş büyüdükçe kalp hızı azalır.

Kalp hızının yaşa göre normalin üzerinde olmasına taşikardi denir.

Çocuklarda İstirahattaki Kalp Hızının Normal Değerleri

Yaş     Ortalama (Aralık)/Dakika
0-1 ay     149   (90-182)
1-3 ay     149   (120-179)
3-6 ay     141   (105-185)
6-12 ay     131   (108-169)
1-3 yaş     119   (89-152)
3-5 yaş     109   (73-137)
5-8 yaş     100   (65-133)
8-12 yaş      91     (62-130)
12-16 yaş      80     (60-120)

Çocuklarda Çarpıntı Yapan Nedenler

1- Aşırı stres, korku, panik, heyecan, kaygı (anksiyete)
2- Anemi (kansızlık), demir eksikliği ve tiroid bezi hastalıkları
3- Kafeinli yiyecek ve içecekler
4- Bazı sempatomimetik etkinliği olan ilaçlar
5- Ritim bozuklukları

Çarpıntısı Olan Çocuklara Öneriler

Çarpıntı yakınması olan hastalar çay, kahve, kola, çikolata, enerji içeceği, vanilyalı yiyecek ve içecekleri almaktan sakınmalıdır.

Aşırı stres ve gerilimli yaşamdan mümkün olduğunca uzaklaşmalı, uykusuz kalmamalıdır.

Çarpıntıya yol açabilecek kansızlık (demir eksikliği, vitamin B12 eksikliği gibi) ve hormonal bozukluklar (özellikle tiroid hastalıkları) açısından tetkik edilmelidir.

Çarpıntıya neden olabilen sempatomimetik etkinliği gösterilmiş nezle, grip, astım ilaçları doktor tavsiyesi ve kontrolünde kullanılmalıdır.

Her çarpıntı ritim bozukluğu anlamına gelmez. Ancak ritim bozuklukları açısından önemsenmesi ve incelenmesi gereken bir yakınmadır.

Ritim bozuklukları, EKG ve 24 saatlik Holter EKG, gereğinde daha ileri tetkikler ile değerlendirilmektedir.

Çocuklarda Ritim Bozukluğu

Normal bir kalp, gün içerisinde yaşa göre değişmekle birlikte belli bir hız aralığında ve düzenli, ritmik bir şekilde atmaktadır.

Kalp hızında olan anormal değişikliklere (normalden çok hızlı atması ‘taşikardi’ veya normalden çok yavaş atması ‘bradikardi’) ve/veya kalp atımlarında düzensizliğin, fazladan erken atımların olması (ekstrasistol) kalp ritim bozuklukları olarak tanımlanmaktadır. Kalp ritim bozukluklarına yaygın olarak ‘aritmi’ denmektedir.

Kalbin yaşa göre normal hızından farklı çalışması kalbin kan pompalama görevini yeteri kadar yapamamasına neden olur. Buna bağlı olarak çarpıntı, göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi, fenalaşma hissi, bayılma (senkop), halsizlik gibi belirti ve bulgular ortaya çıkabilir.

Kalp ritim bozuklukları kalbin elektriksel ileti sistemindeki bozukluklardan kaynaklanmaktadır. Aritmiler doğumsal kalp hastalıklarında görülebileceği gibi yapısal olarak tamamen normal bir kalpte de görülebilir.

Çocuklarda ve Bebeklerde Hangi Şikayet ve Bulgularda Ritim Bozukluğundan Şüphelenmek Gerekli

Ritim bozukluğu olan durumlarda şikayet ve bulgular yaşa göre farklı olabilmektedir. Bebekler ve küçük çocuklar çarpıntıyı net olarak ifade edemez. Huzursuzluk, aşırı ağlama, emmede isteksizlik, cilt renginin soluklaşması veya morarması, sık ve hızlı nefes alıp-verme gibi belirti ve bulgular bebekler ve küçük çocuklarda ritim bozukluğu için ipucu olabilir.

Büyük çocuklarda ve ergenlerde çarpıntı, göğüs ağrısı, nefes darlığı, çabuk yorulma ve halsizlik, gözlerde kararma, fenalaşma hissi, bayılma (senkop), özellikle efor sırasında ortaya çıkan göğüs ağrısı ve bayılma gibi şikayet ve bulgular varlığında ritim bozukluğu düşünülmelidir.

Çarpıntı aralıklı ataklar şeklinde olabilir. Kalp ritmi aniden hızlanarak hemen sonrasında normal hızına dönüyorsa ataklar şeklindedir. Hastanın ataklar arasında yakınması olmayabilir. Aileler özellikle de anne, çocuğunun göğsüne elini koyduğunda kalbinin sayılamayacak kadar hızlı attığını ifade etmektedir. Ritim bozuklukları genellikle ani başlar ve birden sonlanır.

Çarpıntı atağı olmadığı sırada çekilen elektrokardiyografi (EKG)’ler genellikle tamamen normaldir. Ancak bazı ritim bozukluklarında atak olmadığı dönemde çekilen EKG’ler önemli ipuçları vermektedir.

Bayılma (senkop), bayılayazma ve baş dönmesi olan her çocuk olası ritim bozuklukları açısından mutlaka bir kez çocuk kardiyoloji hekimine başvurmalıdır.

Ritim bozuklukları zaman zaman epilepsi (sara) nöbetleri ile karışabilmektedir. Bu açıdan nöbet geçirme yakınması olan çocuklar, öncelikle çocuk nöroloji hekimi tarafından değerlendirilmeli ve çocuk nöroloji hekimi tarafından gerek görülmesi halinde çocuk kardiyoloji hekimine de başvurmalıdır.

Okul sağlık taramaları veya sporcu lisans başvuruları sırasında çekilen EKG’de ritim bozukluğu saptanabilir. Maalesef ciddi ritim bozukluklarının ilk bulgusu spor yaparken bayılma hatta ani ölüm olabilmektedir.

Ritim Holter ya da Holter EKG Nedir? 

Holter EKG (Ritim Holter) kalbin elektriksel aktivitesinin, kalbin ritminin göğüs duvarına yapıştırılan elektrotlar ve bu elektrotların kablolar ile bağlandığı kayıt alan ve hafıza kartına kaydeden cihazlardır. Cihazlar hastaya bağlı olarak en az 24 saat veya 48 saate kadar kayıt alabilmektedir.

Cihazın hastaya vermiş olduğu bir yan etki veya zarar yoktur. Holter EKG cihazı hastaya bağlı iken hastaneye yatış gerekmez, çocuk okuluna gidebilir ve günlük sportif dahil tüm aktivitelerini yapabilir. Cihazların suya dayanıklı olmaması nedeniyle havuz sporları yapılmamalı, denize girilmemeli ve banyo veya duş yapılmamalıdır.

Gece uyku sırasında elektrotların ve kabloların bağlı olduğu göğüs cildinden çıkmamasına dikkat edilmelidir. Cep telefonu kullanılmamalıdır.

Cihaz kayıt aldığı sürece herhangi bir şikayet gelişmesi halinde (göğüs ağrısı, çarpıntı, baş dönmesi, fenalaşma, bayılacak gibi hissetme, bayılma, solunum sıkıntısı, nefes alamama hissi gibi) cihaz üzerinde bulunan bir düğmeye basılarak şikayet anındaki kalp ritmi kayıt edilmektedir. Teslim edilirken hekime bu konuda bilgi verilmelidir. Kayıt süresi tamamlandıktan sonra cihaz otomatik olarak kaydı sonlandırır. Hafıza kartında olan tüm kayıtlar bilgisayara yüklenir ve bu kayıtlar çocuk kardiyoloji hekimi tarafından yaklaşık 25-30 dakika içerisinde analiz edilerek raporlama işlemi tamamlanır. Sonuçlarla ilgili olarak çocuk kardiyoloji hekimi tarafından hastaya ve aileye ayrıntılı bir şekilde bilgi verilmektedir.

Çocuklarda Holter EKG/Ritim Holter Ne Zaman Yapılmalıdır? 

Özellikle aralıklı çarpıntı atakları yaşayan, baş dönmesi, göğüs ağrısı, bayılma yakınması olan hasta grubunda çekilen EKG’de ritim bozukluğu saptanmaması durumunda 24 saatlik Holter EKG yapılmalıdır. 24 saatlik Ritim Holter kayıtlarında ritim bozukluğunun türü, süresi, sıklığı, özellikle uykuda kalp atış hızı, kalp atımlarının duraklaması, süresi, blokların türü veya düzensiz fazladan atışlarla ilgili önemli bilgiler elde edilmektedir. Şikayetler sürekli ve her gün olmuyorsa ritim Holter ile değerlendirmek daha önem kazanmaktadır. Çocuk kardiyoloji uzmanı muayenesinde dahi çoğu zaman normal kalp bulguları saptanabilmektedir. Çocuk kalp hekimi hastayı muayene ettikten sonra yakınmalara ve saptanan bulgulara göre Holter EKG ile incelemesine karar verir.

Ritim bozukluğunun saptandığı ve ilaç tedavisinin başlandığı durumlarda da tedavinin etkinliğini değerlendirmek için periodik düzenli aralıklarla Holter EKG incelemesi yapılmaktadır.

Ritim Bozukluklarında Holter EKG Yeterli Midir? 

Hastanın yakınması olduğu sırada çekilen EKG’de ritim bozukluğu saptanması ritim bozukluklarının türünü ve ciddiyetini değerlendirmede en önemli bulgudur. Fakat bu genellikle mümkün değildir. Daha uzun süreli kalp ritim kaydı ihtiyacında Holter EKG çok değerli bir inceleme aracıdır.

Bazı özel klinik durumlarda 30 güne kadar kayıt alan, anlık olay kaydedici (event recorder) cihazlar ile hasta tetkik edilebilmektedir. Bunun dışında özelikle bayılmanın (senkop) eşlik ettiği daha ciddi ve yakınmaların çok seyrek olduğu durumlarda ILR (implantable loop recorder) veya ICM (insertable cardiac monitor) denilen göğüs kası bölgesine cilt altına yerleştirilen daha uzun 3 yıla kadar kayıt alabilen cihazlar da kullanılabilmektedir.

Ayrıca yine yakınmaların çok nadir görüldüğü durumlarda akıllı telefonlara indirilen bazı uygulamalar ve telefonun arkasına takılan aparatlar ile de ritim bozuklukları tespit edilebilmektedir.

Özellikle spor sırasında gelişen bayılma, çarpıntı, göğüs ağrısı durumunda efor testi de çok değerli bilgiler verebilmektedir.

Bazı özel klinik durumlarda, yapılan tüm incelemelere rağmen ritim bozukluğu saptanamayabilir. Bu durumda ritim bozukluğunu saptamak açısından hastaya kalp kateterizasyonu ve elektrofiyolojik çalışma (EPS) girişimi gerekebilir.

Çocuklardaki Ritim Bozuklukları Kalıcı Mıdır? 

Ritim bozukluklarının çok az bir kısmı kendiliğinden geçmektedir. Birçoğu maalesef kalıcıdır. Kalp hızının yaşa göre normalden çok fazla olduğu, taşikardinin görüldüğü ritim bozuklukları genellikle doğuştan olup anormal elektriksel ileti bozukluklarına bağlıdır.

Ritim bozukluğunun türü ve süresine göre hastaya uygun ilaç tedavisi başlanabilir. Kullanılan ilaçlar ritim bozukluğunu kalıcı olarak tedavi etmeyebilir.

Ritim bozukluğunun verilen tedaviye dirençli olması durumunda hastanın yaşı ve ritim bozukluğu türüne göre elektrofizyoloji alanında uzmanlaşmış çocuk kardiyoloji hekimleri tarafından ablasyon -halk arasında ‘yakma’ veya ‘dondurma’- adı verilen işlem yapılabilir. Genellikle 5 yaşından sonra devam eden ritim bozukluklarında ve başlanan ilaçlar ile ritim bozukluğunun sonlandırılamadığı durumlarda elektrofizyoloji laboratuvarında EPS (elektrofizyolojik çalışma) ve üç boyutlu haritalama sonrası ablasyon (RF-radyofrekans ablasyon veya kriyoablasyon) işlemi ile %95 üzerinde kalıcı işlem başarısı elde edilmektedir.

Maalesef bazı kalp ritim bozuklukları, ilaç tedavisi ve ablasyon işleminden yarar görememektedir. Ve bazı kalp ritim bozukluklarında ani ölüm gelişebilmektedir. Bu tip ritim bozukluklarında hastayı ani ölüm riskinden korumak için hastaya kalp kateterizasyonu ile ritim bozukluğu türüne göre kalp pili (pacemaker) veya ICD (Implantable Cardioverter Defibrillator) yerleştirmek gerekmektedir.

 

Sohbete başlayalım.
WhatsApp
Merhaba size nasıl yardımcı olabiliriz ?